Όλοι μας, ανεξαρτήτως ηλικίας, κάνουμε τις λεγόμενες οικονομικές επιλογές. Δηλαδή, βρισκόμαστε καθημερινά σε καταστάσεις, για παράδειγμα «ανάγκες» με την ευρεία έννοια, που απαιτούν να χρησιμοποιούμε τους οικονομικούς μας πόρους.

Πιο απλά, κάθε μέρα (ή σχεδόν κάθε μέρα) πρέπει να διαλέξουμε και να αποφασίσουμε πόσα θα ξοδέψουμε και για τι. Αρχικά, ας καθορίσουμε ποια είναι τα άμεσα έξοδα και αυτά που δεν είναι ιδιαίτερα επείγοντα.

Πάνω από όλα, σχεδόν κάθε μέρα, επιλέγουμε πόσα χρήματα θα διαθέσουμε ή θα εξοικονομήσουμε για το μέλλον, πόσα θα επενδύσουμε (ακόμη και μηδέν) για να αυξήσουμε τους πόρους μας, πόσα θα ξοδέψουμε σε μακροχρόνιες ενέργειες ή υπηρεσίες που δεν προσφέρουν «τίποτα» βραχυπρόθεσμα (για παράδειγμα, ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο).

Κάποια χρήσιμη και πρακτική πρόταση; Ας ξεκινήσουμε με το τι είναι πραγματικά η εξοικονόμηση.

Αν κάποιος σχεδιάζει (ή αποταμιεύει ενεργά), γενικά, δεν αποταμιεύει ήδη ξεκινώντας από τα έξοδα που έγιναν, αλλά το αντίθετο. Πρώτα απ 'όλα, σε τακτική βάση, βάλτε στην άκρη ως την πρώτη επέμβαση. Στη συνέχεια, έχοντας ήδη παραμερίσει ένα ορισμένο ποσοστό του εισοδήματός του, θα υποστεί υποχρεωτικά ή και παρεπόμενα έξοδα.

Η ανάλυση των προσωπικών ή/και οικογενειακών τάσεων είναι ένα περαιτέρω θεμελιώδες στοιχείο. Δηλαδή, ακόμη και πριν προγραμματίσετε μια συγκεκριμένη εξοικονόμηση (για παράδειγμα με στόχο μια μελλοντική αγορά, περισσότερο ή λιγότερο απαιτητική), είναι απαραίτητο να έχετε μια σαφή κατανόηση της κατάστασής σας, ξεκινώντας από τα τρέχοντα δεδομένα και προφανώς από το παρελθόν.

Βασικά, είναι απαραίτητο να ποσοτικοποιηθεί ακριβώς πόσα εισέρχονται και πόσα ξοδεύονται, δηλ. συγκεκριμένα πόσα "απομένουν" από τα προσωπικά (ή οικογενειακά) ταμεία, ενώ μπορείτε να δείτε και να ελέγξετε τι είναι κανονικό (και πόσο συχνά), για παράδειγμα ένα ενοίκιο, ή λογαριασμούς, και τι είναι «εξαιρετικό».

Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ενός έτους, δείτε συγκεκριμένα τις συνηθισμένες εξόδους και το χρονοδιάγραμμά τους, έχοντας τη δυνατότητα να απαντήσετε σε σαφείς ερωτήσεις, όπως:

Κατά τη διάρκεια των δώδεκα μηνών, πόσα ξόδεψα για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειάς μου (ή της οικογένειάς μου);

Προσθέτοντας τα όλα (ρεύμα, νερό, φυσικό αέριο..), πόσο κοστίζουν; Ποιος είναι ο μηνιαίος μέσος όρος;

Ταυτόχρονα, δείτε ξεκάθαρα όλες εκείνες τις παρεπόμενες δαπάνες, ουσιαστικά «απρόβλεπτες» που ελπίζουμε ότι δεν θα επαναληφθούν κατά την επόμενη χρονιά.

Ένα ατύχημα, μια βλάβη αυτοκινήτου, μια σημαντική εργασία συντήρησης, η ανάγκη μετακόμισης σπιτιού (μετακόμιση, αμοιβές πρακτορείου κ.λπ.)

Το να έχετε πάντα τον δικό σας προγραμματισμό (τριμηνιαία ή τριμηνιαία, και τέλος ετησίως) σημαίνει ότι μπορείτε να εντοπίσετε συγκεκριμένα απόβλητα, να εξαλείψετε τα έξοδα που φαίνονται εντελώς περιττά (μια συνδρομή σε ένα περιοδικό που δεν διαβάζετε πλέον και έχετε ξεχάσει.. ).

Πάνω από όλα, αυτή η οπτική και η επίγνωση μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ξεκάθαρα πόσα είναι δυνατόν να αφήσουμε στην άκρη και να εξοικονομήσουμε.

Πολλοί άνθρωποι, ειδικά στην ηλικιακή ομάδα ενηλίκων ή ηλικιωμένων, δεν είναι εξοικειωμένοι με τα πολυάριθμα (και γενικά διαδικτυακά) εργαλεία προσωπικού και οικογενειακού οικονομικού προγραμματισμού και παρακολούθησης. Επίσης, πολλοί άνθρωποι στην πραγματικότητα δεν έχουν σχεδιάσει ποτέ τίποτα σε όλη τους τη ζωή, χωρίς να παρακολουθούν ούτε έσοδα ούτε έξοδα.

Μια πρόταση είναι να ορίσετε μια σταθερή ημέρα το μήνα για να αναλύσετε λεπτομερώς όσα έχουν ειπωθεί, παρακολουθώντας τα έσοδα και τα έξοδα κάποιου (ή αυτά της οικογενειακής μονάδας).

Με αυτόν τον τρόπο σίγουρα θα προκύψουν ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Για παράδειγμα, πόσα ξοδεύουμε πραγματικά για όλα αυτά τα μικρά πράγματα που αγνοούμε; Καφές ή πρωινό στο μπαρ, καπνός ή τσιγάρα για καπνιστές, συνδρομή σε κάτι που τελικά δεν χρησιμοποιούμε πολύ (μια πλατφόρμα ροής, μια διαδικτυακή εφημερίδα...)

Όλα αυτά τα μικρά παραδείγματα ανέρχονται γενικά σε χιλιάδες ευρώ/έτος! Αυτό που ειπώθηκε δεν σημαίνει να το παρατήσεις, από την άλλη. Σημαίνει να γνωρίζει κανείς, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, τις de facto τακτικές αλλά πιο «κρυφές» εξόδους του.

Κάποια εύχρηστα εργαλεία:

Οι κύριες Τραπεζικές Εφαρμογές που έχουμε στην κατοχή μας διαθέτουν πολύ απλές στη χρήση λειτουργίες, οι οποίες παρακολουθούν με ακρίβεια το ποσό των μηνιαίων, εξαμηνιαίων ή ετήσιων εσόδων και εξόδων.

Ή πάλι, διαδικτυακά εργαλεία που είναι πολύ απλά στη χρήση, όπως υπολογιστές οικονομικού προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου στην Ιταλία του CONSOB, αλλά υπάρχουν πολλά άλλα.

Μέσω αυτών των εργαλείων, θα είναι δυνατός ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση του εισοδήματος (απασχόληση, σύνταξη, εισόδημα από ακίνητα...), το οικονομικό εισόδημα, άλλες λιγότερο ή περισσότερο εξαιρετικές πηγές.

Πάνω απ' όλα θα έχετε σαφήνεια ως προς τα έξοδα, πάσης φύσεως.

Η πιο δύσκολη πτυχή είναι η συλλογή τεκμηρίωσης: από μεμονωμένες αποδείξεις έως αποδείξεις πληρωμής που σχετίζονται με μια συγκεκριμένη περίοδο.

Υπό αυτή την έννοια, οι λειτουργίες του Internet Banking είναι πιο αποτελεσματικές και γραμμικές, με την προϋπόθεση ότι οι περισσότερες συναλλαγές σας πραγματοποιούνται μέσω του τρέχοντος λογαριασμού σας.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ο στόχος είναι να καταλάβετε ακριβώς τη διαφορά μεταξύ «αυτού που βγαίνει έξω και αυτού που μπαίνει», δηλαδή των πραγματικών σας αποταμιεύσεων.

Προφανώς, μπορεί να μην είναι διαισθητικό ή εύκολο να προσδιορίσετε, με συγκεκριμένους όρους, πώς να διαχειριστείτε τον προϋπολογισμό σας και να εξοικονομήσετε χρήματα. Πάνω από όλα, ο μεσοπρόθεσμος ή μακροπρόθεσμος στόχος δεν είναι πάντα ξεκάθαρος. Ο προγραμματισμός μιας παραμονής στο εξωτερικό, ενός ταξιδιού το Σαββατοκύριακο ή ακόμα και της αγοράς μεταφορικού μέσου είναι στην πραγματικότητα μια αρκετά απλή πράξη, γιατί πρόκειται για την αφαίρεση του απαραίτητου ποσού για λίγους μόνο μήνες.

Διαφορετική είναι η κατάσταση για οτιδήποτε είναι πολύ μακροπρόθεσμο, από το οποίο δεν προβλέπονται άμεσα οφέλη. Ένα επικουρικό συνταξιοδοτικό ταμείο, για παράδειγμα.

Όσο αποθαρρυντικό κι αν είναι, θα πρέπει να αναρωτηθείτε εκ των προτέρων πόση θα ήταν, για παράδειγμα, η σύνταξή σας, όταν γνωρίζετε ήδη ότι σας απομένουν τα τελευταία δέκα, δεκαπέντε χρόνια υπηρεσίας. Με την απόκτηση των δεδομένων, τι θα αναγκαζόσασταν να εγκαταλείψετε;

Ας πάρουμε μερικά συνοπτικά παραδείγματα.

Έχοντας προσδιορίσει ξεκάθαρα τις μηνιαίες αποταμιεύσεις σας, ας υποθέσουμε ότι προσδιορίζετε δύο στόχους: διακοπές με την οικογένειά σας, το κόστος των οποίων είναι περίπου 3.000 ευρώ και αγορά μεταχειρισμένου αυτοκινήτου, για περίπου 5.000 ευρώ.

Πρώτα, σχεδιάστε το χρονοδιάγραμμά σας: ποια δαπάνη έχει προτεραιότητα για εσάς; Και οι τελικοί χρόνοι; Πόσο θέλετε να πάρετε και τα δύο; Μια περίοδος δύο ή τριών ετών θεωρείται γενικά ότι είναι κατάλληλη για αυτόν τον τύπο δραστηριότητας προβλέψεων.

Και για τα δύο πράγματα, θα χρειαζόταν περίπου 230 ευρώ σταθερής μηνιαίας αποταμίευσης για να μπορέσετε να αντέξετε εύκολα τα έξοδα χωρίς να επηρεαστεί κανένα άλλο ταμείο.

Αυτό σημαίνει μεθοδική δημιουργία ενός ταμείου για κάθε στόχο που έχει τεθεί.

Μια άλλη πρόταση αφορά το ταμείο έκτακτης ανάγκης, δηλαδή χωρίς την ανάγκη προκαθορισμένου υλικού στόχου. Ένα απροσδόκητο ταμείο, ουσιαστικά. Στο τελευταίο, για μια σωστή προσωπική και οικογενειακή οικονομία, θα πρέπει να πηγαίνει περίπου το ένα έκτο ή το ένα έβδομο του συνολικού μηνιαίου εισοδήματος.

Δυστυχώς, όμως, δεν εξαρτώνται όλα από εμάς...

Μόλις πρόσφατα, ο όρος πληθωρισμός είναι ένα από τα «καυτά» θέματα στην Ευρώπη και τον κόσμο. Τι είναι όμως ακριβώς και με απλά λόγια;

Στην πραγματικότητα, είναι ένα δεδομένο που εκφράζεται, ακόμη και στις εφημερίδες ή στην τηλεόραση, μέσω ενός απλού ποσοστού (πληθωρισμός στο 7%, 8%...). Και αυτό είναι…; Σημαίνει κυριολεκτικά πόσο αυξάνεται (ή θα αυξηθεί) η πραγματική τιμή όλων των αγαθών, προϊόντων, υπηρεσιών. Αναλυτικά, το ποσοστό αυτό υπολογίζεται στην Ιταλία από την Istat κάθε μήνα, λαμβάνοντας ως δείγμα δεδομένων την τιμή μιας μεγάλης σειράς προϊόντων και υπηρεσιών, συγκρίνοντας το πραγματικό τους κόστος με αυτό που είχαν τα ίδια αγαθά το προηγούμενο έτος. Από εδώ, θα παρατηρήσετε αύξηση (ή μείωση, σε περίπτωση αποπληθωρισμού).

Εάν ο πληθωρισμός αυξηθεί, σημαίνει ότι με ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (δηλαδή κυριολεκτικά τα μηνιαία ή ετήσια έσοδά μας), μπορούμε να αγοράσουμε λιγότερα. Αν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πόσο κοστίζει κάτι, είτε είναι ένα απλό εισιτήριο κινηματογράφου είτε ένα σκούτερ, μπορούμε να προγραμματίσουμε καλά, λογικά και ακριβώς, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, εάν η τιμή του στόχου μας κυμαίνεται, είναι πιο αβέβαιο (επίσης από συναισθηματική και συμπεριφορική άποψη) να δεσμευτούμε σε έναν στόχο ή ένα σχέδιο.

Ο υψηλός πληθωρισμός επηρεάζει προφανώς τα ρευστά περιουσιακά μας στοιχεία: τα αποθέματά μας αξίζουν κυριολεκτικά λιγότερο επειδή μπορούν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες.

Από την άλλη, αυτό δεν σημαίνει ότι ο αρκετά υψηλός πληθωρισμός της στιγμής (2023) επηρεάζει τους πάντες χωρίς διάκριση. Τα θέματα που έχουν πληγεί περισσότερο είναι τα πιο εύθραυστα οικονομικά, ακριβώς επειδή η άνοδος των τιμών είναι πιο ορατή στα είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, ενέργεια).

Ένα άλλο θέμα είναι ο τομέας των στεγαστικών δανείων, που βρίσκεται όλο και περισσότερο στο προσκήνιο στις διάφορες εθνικές και ευρωπαϊκές ειδήσεις. Είναι σίγουρα αλήθεια ότι, μόλις η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι τράπεζες με τη σειρά τους αύξησαν τα επιτόκια για τους οφειλέτες (ιδιώτες, νοικοκυριά, επιχειρήσεις), αλλά όσοι επωφελήθηκαν από σταθερά επιτόκια δεν έχουν δει, μέχρι σήμερα, ιδιαίτερες αλλαγές σε σύγκριση με το παρελθόν.

Η λύση, σε αυτό, είναι στην πραγματικότητα μόνο μία: σχεδιασμός και τεκμηρίωση. Αν πριν χρειάζονταν 2 ή 3 μήνες για να ζυγίσετε την κατάσταση προσεκτικά, τώρα αφιερώστε περισσότερο χρόνο, συγκρίνετε κάθε πιθανή λύση, στρατηγική ή υπηρεσία.